Hoewel het opwindend zou zijn om het leven van duizenden jaren geleden nog eens te beleven door bijvoorbeeld een tijdmachine, is niet alles even leuk als het soms lijkt. Voor de meeste van ons zal het daarom ook alleen maar bij een bezoekje blijven. De traditionele, oude wereld van een aantal jaar geleden was een ruige en meedogenloze cultuur die geen rekening hield met iedereen. Zeker niet als je een kind was of wat meer geld had dan anderen. Het oude China was hierin geen uitzondering.
Wanneer je een man bent die geboren is met een hoge status, invloed of geld kun je het grootste deel wel vermijden. Maar anders moest je waarschijnlijk in het verleden een ellendig bestaan doorstaan. Toch heeft China een geschiedenis die prachtig is om te bestuderen. Maar het blijft wel een feit dat deze tijd voor de meerderheid niet fijn was. Het draaide allemaal om overleven. Hieronder beschrijven we het opgroeien in het oude China: 10 harde realiteiten en leggen we meer uit over de bijzondere cultuur waarin zij leefden.
Kinderlijke vroomheid
De basis van de oude Chinese cultuur was ‘kinderlijke vroomheid’, die werd opgedragen door de filosoof Confucius, een zeer invloedrijke Chinese denker. De leer van deze filosoof, en dan spreken we met name over de kinderlijke vroomheid, ontwikkelde de sociale normen van het oude China. In een familie is de vader het hoofd van het gezin. De enige rol die de moeder had was het eren van zijn bevel en te zorgen dat er een zoon op aarde kwam. Als de vader weg was, had de oudste zoon de autoriteit binnen het gezin en moest zijn moeder naar hem luisteren. En helaas was het zo dat de man zijn vrouw mocht verlaten als zij niet een zoon zou geven. In deze angst leefden de vrouwen waardoor de druk en de onderdrukking enorm waren.
In de Chinese cultuur is het erg belangrijk dat iedereen zijn eigen taak vervult. Dit maakt dat als een vader niet goed met zijn kinderen omgaat of ze zelfs zou misbruiken dat ze nog steeds respect moeten geven aan hun ouders. In onze cultuur kunnen we dit niet voorstellen, toch was dit hier de normaalste zaak van de wereld. De vader had namelijk het bevel en het kind moet in elke situatie gehoorzamen. Deze zelfde rang van orde geldt voor de keizer. Wanneer de keizer iets zegt moet iedereen luisteren ongeacht of je het er mee eens bent of niet. Hoewel je af en toe ook zag dat men misbruik hiervan maakte, kwamen hier ook veel goede dingen door in beweging. Daarnaast wisten ze wel goed hoe ze moesten luisteren en vinden ze eer ontzettend belangrijk.
Het onderwijs in het oude China
Wat is de meest effectieve manier om een lagere klasse op zijn plaats te houden? Juist, geen of weinig toegang tot onderwijs geven. Als men weinig weet kan er ook niet iets in beweging gezet worden wat schade kan aanrichten. Het wordt gezien als het beste wapen tegen armoede en onderdrukking. Onderwijs was een kans die alleen bestemd was voor de kinderen van de belangrijkste elitefamilies. Over het algemeen hadden alleen jongens die in goede gezinnen werden geboren de kans om onderwijs te volgen. Dit was de enige groepering die het geld had om de staatsexamen af te leggen. Hieruit konden ze politieke macht of zeggenschap krijgen in de wereld om hen heen.
Net zoals het bovenstaande verhaal bestonden ook de schoolboeken voornamelijk uit de leer van Confucius. Daarnaast leerde men ook kalligrafie. De vijf deugden van Confucius leerde je zo snel mogelijk uit het hoofd. Het was pas in de Han-dynastie, die begon in 206 voor Christus, dat het oude China een openbaar onderwijssysteem opzette om een veel betere samenleving te ontwikkelen.
Sociale kwaliteiten voor de elite
De uitzonderlijke mensen binnen het rijk kregen veel sociale kwaliteiten door middel van speciale studies dat ze toegereikt kregen. Dit kon hun helpen om de officiële examens te halen. De instelling van de examens was een poging om vroegrijpe individuen in staat te stellen politieke macht of invloedrijke rollen in de samenleving te verdienen met als uitgangspunt voordeel. Deze kans was echter zo moeilijk en zwaar dat weinig mensen dit haalde. Na minimaal twee jaar studeren moesten de kandidaten zich aanmelden met voedsel, een afvalemmer en testmateriaal. Hierna werden ze voor 3 dagen opgesloten in kleine individuele cellen om de toets te voltooien. Een pauze om de benen te strekken was geen optie: complete focus was het enige wat gevraagd werd en ook nodig was. In dit systeem waren er verschillende niveaus.
Het begon met een provinciaal examen, daarna werd er een nationaal examen afgelegd. Deze laatste werd eens in de 3 jaar door de keizer afgenomen. Elk van deze had zeer lage slagingspercentage om alleen de beste van de beste eruit te spotten. Het kon best zijn dat uit de 3 tot 4000 kandidaten jij de enige was die een kans had op een goede baan. Toch slaagde er altijd weer mensen in om deze examens te halen. Dit zijn ook de mensen die we vandaag de dag terugvinden in de geschiedenis aangezien ze veel voor het land hebben betekend. Een pittige training dus!
Liefde en huwelijk
Er waren ook geen verschillende keuzes als het op liefde aankwam. Elk huwelijk tussen mensen van verschillende status was namelijk wettelijk niet toegestaan. Huwelijken werden georganiseerd door de ouders onder de vleugels van ingehuurde matchmakers. Meestal moesten vrouwen in het oude China trouwen op vijftienjarige leeftijd, terwijl mannen ongeveer dertig waren. Bovendien zouden bruid en bruidegom elkaar nooit mogen ontmoeten tot hun trouwdag.
De vrouw, die eigenlijk nog een tiener was, moest het ouderlijke huis verlaten. Het kon zelfs zo zijn dat ze deze jarenlang niet meer kon zien. Een erg traumatische ervaring dus waar ze in opgroeide. De bruid verhuisde naar het huis van haar man of schoonfamilie en moest elk gebod naleven. Ze kregen als vrouw nooit het respect die ze hoorden te krijgen. Daarnaast bezat de man alles in het pand, inclusief de vrouw en kinderen. En als hij rijk was, dan was ontrouw een sociale norm in plaats van een taboe.
Het oude China: vrije tijd en traditie
Vrijetijdsbesteding en evenementen waren deel van de Chinese cultuur. Een aantal voorbeelden van hobby’s zijn mahjong, kickball en boogschieten. In de Chinese cultuur is het erg belangrijk om de voorouders te eren. Vandaar ook dat het aanbidden van de voorouders een gebruikelijk iets was in de cultuur. Naast dit alles waren grote festivals met elkaar een groot deel van de recreatieve kant van het leven in het oude China. De lampverkiezing en de Chinese twaalf maanden waren een aantal van de belangrijkste gebeurtenissen van het jaar.
Gezondheidszorg: spelen met levens
Als je geluk had of rijk genoeg was om medische zorg te betalen was je er nog niet zeker van of je dit wel overleefde. In de oude geschiedenis hadden individuen meestal spirituele of filosofische verklaringen voor ziekte. Men geloofde namelijk dat ziekte werd veroorzaakt zodra een persoon bezeten was door kwade geesten of geesten. Daarom waren artsen meestal ook monniken of mystici die alles deden zonder enige ervaring. Als dat niet zou werken pakte ze de kruidenthee op of hielden ze zich bezig met acupunctuur. Vandaar ook dat de kruidenthee nog steeds erg gebruikelijk is in deze cultuur terwijl vruchten thee juist minder populair is.
Eten en drinken in het oude China
Als je welvarend was door het behalen van je examens zou je een duur dieet krijgen met vlees en groenten. De rijke en invloedrijke personen in het oude China hadden toegang tot vele soorten vlees zoals varkensvlees, maar ook hond en berenpoot. Ze aten echter grotendeels vis of rijst aangezien dit de basis was van het traditionele Chinese dieet. Naast vis aten ze een breed scala aan vogels zoals de eend en kip. Maar meestal was het dieet juist vegetarisch waardoor ze helemaal geen vlees aten. Daarom werd vlees als een delicatesse bedacht.
Hun groenten bestonden voornamelijk uit rapen, yam en verschillende andere dingen. Daarnaast werd er veel gierst, soep en wijn gegeten en gedronken. De armere mensen in het oude China hadden echter een saai en mager dieet. Over het algemeen aten ze rijst of noedels zonder vlees of vis. Ze hadden weinig keuze in groentes en kende voornamelijk hongersnoden. Een groot verschil dus vergeleken met de elite!
Werken in de graan en rijstvelden
Wanneer je in de normale samenleving was geboren was werken in de rijstvelden waarschijnlijk je enige optie. In deze werkomstandigheden was er geen hoop op een betere toekomst, alleen maar een kijk op hetgeen wat je te wachten staat: een heel leven lang werken in de rijstvelden. Voor de meeste mannen, vrouwen en kinderen in het oude China was er geen andere optie dan hun leven toe te wijden aan zware arbeid in het veld. Het noorden verbouwde voornamelijk tarwe en gierst, een graangewas met kleine korrels. Het zuiden specialiseerde zich voornamelijk in rijst.
Verschil tussen platteland en de steden
Het is duidelijk te zien dat de armen grotendeels in het platteland woonden, terwijl het hogere volk voornamelijk in de grote steden te vinden was. Hier was namelijk ook de grootste kans om een goede baan te krijgen. Door deze barre omstandigheden verkochten veel families hun dochters als slaven aan rijke mannen zodat ze toch nog wat geld kregen om eten van te kopen. Er was maar een kleine meerderheid die een comfortabel leven kon opbouwen. Hierdoor was het grootste probleem onder de chinezen om de meerderheid in bedwang te houden.
Naast het werken op het land waren er een aantal die hiernaast ook nog werkte als bedienden in de rijke families. Zij waren slaven die zorgde dat de familie het naar zijn zin had. Wanneer je rijk was wilde je dit ook zoveel mogelijk in je status laten zien. Naast bijzondere kleding en een mooi huis lieten ze dit op een bijzondere wijze zien. Ze lieten namelijk hun nagels groeien. Zo kon iedereen zien dat deze mensen niet hard hoefde te werken in het platteland maar de status had van rijkdom. Door het werk in het platteland was het niet mogelijk om de nagels langer te laten groeien waardoor het in deze tijd een duidelijk verschil was tussen de elite.
Slavernij: opgroeien in het oude China
De realiteit was dat de traditionele Chinese bevolking voornamelijk bestond uit slaven. Voor de meesten was slavernij de enige mogelijkheid of bestemming vanaf het moment dat ze werden geboren. Zoals eerder vermeld, bestond het grootste deel van de banen uit zwoegen op het veld en men leefde onder de heerschappij van hun meester. Ze waren meestal gevangenen genomen en onder een schuld die ze niet meer konden afbetalen. Meestal waren het ook kinderen die voor rijke huishoudens moesten werken. Deze slaven waren eigenlijk altijd eunuchen. Een man die onvoorspelbaar of ongevraagd ergens in een huis binnenkwam, werd gemarteld tot de dood.
Wanneer om wat voor reden dan ook de slavenmeester stierf werden de slaven levend begraven. Dit omdat ze dachten dat de slaven altijd in het hiernamaals nog konden dienen. Ook kwam er regelmatig een menselijk offer voor om rebellie te voorkomen en de maatschappij in bedwang te houden. Dit ging meestal niet om 1 persoon maar juist om duizenden tegelijk om een statement neer te zetten.
In 1046 voor christus werd het grootste deel van deze praktijken gelukkig opgeheven. Het doden van de slaven wanneer de meester dood ging, werd niet meer toegepast. De inspanningen van de regering in China om de slavernij te beëindigen, begonnen tijdens de Ming-dynastie, die begon in 1368 na Christus. Veel mensen bleven echter tot het einde van 1950 in afgelegen gebieden van China doorgaan met de slavernij. Gelukkig kunnen we vandaag de dag zeggen dat het grootste deel hiervan niet meer van toepassing is.
Voeten breken om kleine voeten te houden
In het oude China vond men het hebben van kleine voeten een uiterst fascinerende en mooie eigenschap bij een vrouw. De waarneming van voetbindingen werd door de sociaal economische klasse overgenomen vanaf de Tang-dynastie. Wanneer een vrouw ongeveer vier of vijf jaar oud was, zouden haar voeten strak genoeg omwikkeld zijn om met geweld te breken en haar tenen in de voetzolen te krullen. Dit deden ze om te voorkomen dat de tenen verder zouden groeien. Dit proces was zeer pijnlijk en zorgde ervoor dat ze de rest van haar leven op gebroken tenen moest lopen. Dit leverde op dat ze alleen binnenshuis werk kon verrichten en beperkt kon bewegen. Pas in het jaartal 1912 werden deze praktijken verboden. Een bizarre manier van omgaan met je eigen kinderen. En dat alleen maar om een aantrekkelijke eigenschap aan je dochter mee te geven.
Volwassen worden
Wanneer je in het oude China werd geboren, had je het geluk om jong volwassen te worden. Maar aangezien jongens veel meer waardering kregen dan vrouwen, werden pasgeboren meisjes over het algemeen in de steek gelaten of verdronken. Dit was sociaal aanvaardbaar, waardoor het sterftecijfer ontzettend hoog was. Verschillende factoren zoals slavernij, hongersnood, armoede en gebrek aan opleiding creëerden een uitzonderlijk geluk bij de weinigen om volwassen te worden.
Elke man en vrouw ontving door zijn of haar leven heen individuele ceremonies ter herdenking aan hun mogelijkheden van groei in volwassenheid. Deze toespraak deed bijna altijd de vader. Hij heette de man of vrouw welkom in het nieuwe seizoen waar ze doorheen gingen. Een jonge man heeft de afsluitende ceremonie op twintigjarige leeftijd terwijl de vrouw dit heeft op haar 15e levensjaar. Een bijzonder moment om naar uit te kijken als je een rijk leven hebt, maar een minder mooie dag als je in een arme familie leeft.
