Reuzenhaai: op één na grootste levende vis

De reuzenhaai (Cetorhinus maximus), ook wel bothaai genoemd, is de op één na grootste levende vis. Ze hebben een angstaanjagend uiterlijk maar zijn voor de mens over het algemeen niet heel gevaarlijk. Dit komt omdat ze zich, net als walvissen, voeden met kleine zeedieren en plankton. Hierbij doen ze hun mond open en laten ze de dieren en het water binnen. Daarna filteren ze alles zodat alleen het voedsel achterblijft.

Uiterlijk van een reuzenhaai

Uit alle haaisoorten is de reuzenhaai er toch wel één die je het makkelijkste kunt herkennen. Dit heeft dan ook alles te maken met zijn uiterlijk. Met een gemiddelde lengte van 792 centimeter van zijn neus tot zijn staart doet hij zijn naam eer aan. Het grootste exemplaar wat ooit gevonden is heeft een lengte van maar liefst 12,19 meter. Niet zo gek dus dat deze haaiensoort er om zijn lengte uit springt. Hiermee is het dan ook de op één na grootste levende vis op aarde. En dit samen met een gewicht van ongeveer 3855 kilo.

Niet alleen qua lengte en gewicht is deze haaisoort enorm. Ook hun mond is ontzettend wijd wanneer ze deze opendoen. Tijdens het zwemmen laten ze deze openhangen zodat zo veel meer water en voedsel in één keer kunnen opnemen. De tanden van de reuzenhaai bestaat uit heel wat rijen kleinere haaktanden. Hierdoor kan het zomaar zijn dat de haai over duizenden tanden beschikt. Echte tanden heeft hij echter niet nodig aangezien hij zijn voeding in zijn geheel doorslikt.

De reuzenhaai heeft qua uiterlijk best veel weg heeft van de grote witte haai. Om zich toch te onderscheiden van deze soort kun je de reuzenhaai herkennen aan de staartvin die een halvemaan vorm heeft. Daarnaast hebben ze diverse kieuwen over hun gehele lichaam zoals de kieuwharken met daarlangs gezwellen die plankton vanuit het water opvangen. De kleur van de reuzenhaai varieert van een lichte bruingrijze kleur tot bijna zwart. Daarnaast is de kans groot dat de huid bleek of gevlekt is.

Leefomgeving

De reuzenhaai leeft in alle wereldzeeën met een gematigd klimaat. Zo leven ze in grote gebieden in de Stille en Atlantische oceaan. Ze geven de voorkeur aan koele klimaten en zijn daarom ook veel in de Arctische oceaan en in de buurt van Antarctica te vinden. Ze kunnen wel overleven in tropische wateren en reizen hier ook doorheen. Zo komen ze ook weleens langs de Europese en Amerikaanse kust om door te reizen naar nieuwe omgevingen. Het is dan ook bekend dat de reuzenhaai in de Noordzee zwemt. Toch is hij niet vaak in de buurt van de Nederlandse kust te vinden. Hij leeft meer in de diepe wateren waar hij ook de rust en vrijheid heeft om zichzelf voort te bewegen.

Wat eet een reuzenhaai?

De reuzenhaai voedt zich met zoöplankton, kleine vissen en organismen. Door hun immens grote mond open te doen zuigen ze zowel het water als alle dieren naar binnen toe. Deze worden daarna gefilterd om zo alleen het voedsel over te houden. Het eten vinden ze voornamelijk aan de wateroppervlakte waar de zon ook aanwezig is. Ze zullen dan ook tussen een diepte van 0 tot 500 meter naar eten zoeken om daarna weer dieper de zee in te duiken.

Roofdieren en andere gevaren

Doordat de dieren zo ontzettend groot zijn, kunnen ze niet door andere roofdieren aangevallen worden. Uiteraard zijn ze wel vatbaar voor ziektes en parasieten, maar daarmee houdt het ook wel op. Het grootste gevaar komt van de mens. De jacht op de dieren en de visserij maakt het leven van de reuzenhaai niet altijd even makkelijk. Zo is het vlees van haaien erg populair en zijn ook de organen van deze dieren gewild.

De reuzenhaai is niet een snelle zwemmer. Met een snelheid van 18 km/u is het dan ook een makkelijke prooi voor de visserij. Hierdoor heeft deze vis een IUCN status van bedreigd en is het ook van cruciaal belang om het dier goed in de gaten te houden. Hoeveel er nog precies zijn is helaas niet bekend. Dit komt omdat ze zover kunnen reizen en ook op verschillende dieptes leven. Maar wel is uit onderzoek gebleken dat het er niet veel meer kunnen zijn.

Voortplanting

Wanneer de reuzenhaai zich wil voortplanten zal het naar ondiepere kustwateren gaan om een partner te vinden. Dit gebeurt meestal tussen mei en juli. In dit seizoen zijn ze niet gebonden aan één partner. Ze hebben meerdere partners gedurende het broedseizoen wat de kans op jongen ook vergroot. De draagtijd bedraagt meer dan een jaar. Na deze tijd zullen er meerdere jongen geboren worden van ongeveer 1,5 tot 2 meter lang.

Zodra ze een leeftijd van 6 jaar hebben bereikt zijn ze volwassen en kunnen ze zichzelf ook voortplanten. Hoe oud de dieren precies kunnen worden is onbekend, geschat wordt dat ze een leeftijd van 50 jaar kunnen bereiken. In al deze jaren zullen ze om de 2 tot 3 jaar een partner zoeken om zichzelf voort te planten.

Gevaar voor de mens

De reuzenhaai is geen gevaar voor de mens. Het voedt zich met zoöplankton en kleine vissen. Hierdoor zal het niet snel mensen aanvallen. Daarnaast is het dier van zichzelf niet heel erg snel, al zwemt het wel sneller dan wij mensen dat kunnen doen. Wanneer je het dier wel tegenkomt is het verstandig om goed op de staart te letten. Deze is namelijk het gevaarlijkste aangezien een klap van de staart dodelijk kan zijn. Daarnaast is de huid van deze vis erg ruw. Mocht je dit aanraken kan dit voor wonden zorgen. Je hoeft je dus geen grote zorgen te maken wanneer je het tegenkomt, maar het is wel verstandig om in deze situatie waakzaam te zijn. Wel is het bekend dat wanneer de reuzenhaai zich aangevallen voelt zich ook zal verdedigen. Maar zomaar een mens aanvallen: dat zullen ze niet al te snel doen.

Weetjes reuzenhaai

• Experts zeggen dat de reuzenhaai door zijn grote mond en gigantische omvang wel duizenden liters water per uur kan filteren. Hoe indrukwekkend is dat!
• Net als walvissen springt de reuzenhaai helemaal uit het water. Dit is bijzonder omdat de meerderheid van de haaien dit juist niet doet.
• De haaien zijn traag als het gaat om voortplanting. Zo kan het vanaf het moment van conceptie nog wel 3 jaar lang duren voordat de geboorte van een kleine reuzenhaai plaatsvindt.
• Als duiker kun je behoorlijk schrikken wanneer je de reuzenhaai tegenkomt. Niet alleen vanwege de grootte, maar ook vanwege hun enorme mond die wijd openstaat tijdens het zwemmen.